domyślać się
  • osąd i ocena
    28.12.2011
    28.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
    Z poważaniem – Karon
  • Pani major
    21.06.2018
    21.06.2018
    Czy można odmieniać męskie tytuły, odnosząc się do kobiety? Jako przykład podam majorze, majora, z którym spotkałem się wielokrotnie m.in. w filmach, gdzie zawsze odmieniano, co wydaje mi się cokolwiek dziwne. Choć domyślam się, że żołnierze istotnie mogliby tak mówić, bo na wojnie nie ma miejsca na dodawanie pani itd. W poradni już były podobne pytania (rozmowa z panią porucznik, o pożytkach z tzw. form żeńskich), ale nie znalazłem w nich odpowiedzi na moje pytanie.

    Pozdrawiam
  • różności
    22.01.2002
    22.01.2002
    Proszę o odpowiedź na trzy nurtujące mnie pytania:
    1) W książkach J. Chmielewskiej często spotykam się ze zwrotem typu: mleko mi wyszło. Czy jest to forma spotykana tylko w języku potocznym, czy można jej używać także np. w wypracowaniach itp.?
    2) Mój kolega w klasie ma bardzo rzadko według mnie spotykane imię – Iwo. Jakie jest pochodzenie tego imienia, czy żeńskie imię Iwona pochodzi od Iwa i czy to imię się odmienia, a jeśli tak, to jak?
    3) I jeszcze jedno pytanie związane z moim nazwiskiem – Snusz. Często przy wypisywaniu różnego rodzaju dyplomów nauczyciele nie wiedzieli, która forma byłaby lepsza – dla Zbigniewa Snusz czy też dla Zbigniewa Snusza?
    Z góry dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • rygorozant
    3.02.2011
    3.02.2011
    Witam,
    czy spotkali się Państwo ze słowem rygorozant praw? Tytuł ten widnieje na rodzinnym grobowcu przed nazwiskiem przodka zmarłego w 1906 roku. Grobowiec znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, jeśli ta informacja jest istotna. Chciałbym dociec, co oznacza tytuł rygorozant. Dziękuję z góry za pomoc.
    Z powazaniem,
    Bogdan Chlipalski
  • Szwecja we frazeologii

    9.11.2021
    9.11.2021

    Co wspólnego ze Szwecją mają rzeczowniki  szwedzki stół i szwedzkie podłogi?

  • Wynaturzenie, zboczenie
    22.02.2019
    22.02.2019
    Dzień dobry!
    Czy używanie i powoływanie się na leksykalną definicję językową dla określeń zboczeniec i wynaturzenie w stosunku do osób homoseksualnych znajduje uzasadnienie językowe? Czy jest dopuszczalne?

    Pozdrawiam,
    Bartosz Staszewski
  • 40+

    13.05.2021
    13.05.2021

    Dzień dobry!

    W telewizji w kontekście szczepień pisano i mówiono o osobach 40+. Moim zdaniem powinno się mówić o osobach powyżej 40 roku życia/powyżej 40 lat lub osobach mających ponad 40 lat. Co do pisowni -- domyślam się, że chodzi o oszczędność miejsca, jednak czy można to zapisać inaczej? Na przykład:  osoby >40 albo  osoby 40<?

  • kontrybucja
    31.01.2010
    31.01.2010
    Chciałbym zapytać o współczesne znaczenie słowa kontrybucja. Według słownika wyrazów obcych Kopalińskiego kontrybucja to danina pieniężna nakładana przez zwycięzcę na państwo pokonane. Obecnie powszechnie używa się słowa kontrybucja w znaczeniu 'wkład, udział'. Co więcej, w użyciu funkcjonuje również czasownik kontrybuować w sensie 'przyczyniać się, mieć wkład'. Czy używanie słów kontrybucja, kontrybuować w tym drugim znaczeniu jest dopuszczalne?
  • Kto może witać?
    23.05.2019
    23.05.2019
    Dzień dobry,
    w kilku ostatnio przeczytanych książkach zetknęłam się z czasownikiem witać w takiej oto postaci Przy wjeździe do miasta wita wieża lub Przy wejściu wita wypchana niedźwiedzica. Okrutnie mnie takie zdania rażą; mam wrażenie, że po czasowniku witać powinien występować rzeczownik w bierniku witać kogoś, coś.
    Czy mam rację? Nie daje mi to spokoju.

    Pozdrawiam.
  • po całości
    18.05.2005
    18.05.2005
    Czy poprawny jest zwrot po całości i kiedy można go użyć?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego